(patoué di-z-Amaveulle)
Sertèn doquemèn de la seconda mèitchà di XIII° siécllo que l’an a que vire avouì la jurisdichón de Bard, no moutron que n’ayè sacante meleun é for tchica pertot é so pourtae eun bo so de gagnadzo seurtoù de la vente di blo. Eun vagnae lo blo deun le veladzo pi ât de Vion-a. La tradichón de la micóoula se per deun lo ten é eun so po amoddo qui é can l’a eungnouó de couiye si pan.
Lo mèis de désambro l’ie lo mèis di couette. Le premie fornó sayàn pe lo pan fé eun micllèn de faèina de fromèn é de blo, eun pan que, bièn sétchà, deae to l’an. Deun le dérie fornó eun couéjè la Micóoula. Deun la pâta eun djeuntae de tsatagne, de feuggue, de gnoué é de rezeun. L’ie eun pan reutso que chovèn eun semondjè comme cadó i fite de Tsalende.
Co le tsatagne qu’eun beutte deun la Micóoula son de Vion-a : le tsatagnì crèison dèi lo plan canque ver le 1000 mètre. Le tsatagne couilléye eun le beutte deun de llouà, le gréhe, ieui la tsaleur é lo feun le fan sétché.
A défense di tsatagnì, le noyer crèison pi bo. Eun cou n’ayè de pi, ara n’a pi que pocca, a coza di-z-inondachón é di défente sistémachón di térèn.
Le feuggue é le rezeun, dérì a itre djeuntó deun la pâta, eun le couille é eun le beutte sétché su de greuille esprés ou beun eun le pen deun de llouà sèque é a l’er.
Eungn apreste la pâta avouì de faèina de blo é de fromèn, d’éve, de lévàn é de so : la Micóoula l’è po eun pan dous. Son le frutte que lèi baillon si gout dousivvo.
Le pi vioù l’an saù tramandé l’ar de fiye lo pan i dzoveun-o di veladzo.
La comunitó de Vion-a l’è bièn fiéa de sa tradichón é seurtoù de son pan que l’è viìn lo seumbole de totta la parotse.
Eun pasèn pe Vion-a, n’i euncontró
la micóoula que m’a deut : chou-mé
ià pe le tsan é pe le bouque, te moutro pi
de sen que si féte
l’ie seu dzenta é seu guée
que n’i to queuttó bo eun plan
pe me cayé contèn
a la retsertse di-z-eungrédiàn
lèi faillè lo tendro di blo é di fromèn
sen que no veun di vioù, la voya di dzoveun-o
lèi faillè lo dous di frutte sètse
le tsatagne preucque
lo gou for di gnoué
lo paì de la micóoula l’è débonére
l’a lo gou d’an fita
ieui la pâta se marie avouì la tradichón
semón a tcheu sisse que s’aplanton
la résetta di boneur pan-atì
eun petchoù pan grezì
que fé eunnamouré le dzi.
