Maura Susanna

perqué lo pappa, belle sé y ére néchà euque én Val d’Ousta a Veullanoua, prédzave frioulàn. La min mamma avó la mammagràn é totte lé tate prédzave patoué é adón n’en arrevà a eun compromì. Adón y ére qué i minà falae prédzì italièn perquè pératro y arrevavon a l’écoulla qué y éron dé tordù é parì y an prédza-no todzor én italièn i mitte ma mè lo patoué n’i todzor écouta-lo avó mammagràn qué prédzave avó la mamma, avó lé tate, avó quieut ; avó mè prédzavon in italièn, ma mè comprégnavo tot sen qué dijavon én patoué. N’é envionà a lo prédzì avò lo téatro populéro, avò la Véyà dé Tsatéyón ; n’avo crenta, bièn crenta dé lo prédzì pé pouére dé fare dé fote. Aprì n’i queuttà la crente é n’i envionà a lo prédzì ; én pieu   i mitte, avò la mammagràn, la lenga qué prédzavo y ére mae lo patoué, co avò lo pappagràn Ricco qué y ére pa fran lo pappagràn, ma l’ommo dé la min mammagràn. Y è quécca na confejón én fameuye perqué prèdzo italièn avò eun, patoué avò l’atro, avò lé quejeunne patoué… avò mon frie prèdzo italièn. 

Lo rappor qué n’i avò seutta lenga y è eun rapor entimme, y è na baga que n’é todzor écoutà, lo son y è entra-me dedeun la tita é me senticho co la vouè de mammagràn can me dit dé bague. Y è la lenga dou cour. Pe mè y è parì.

perquè y a dé bague que te pou pa esprimé dedeun en’atra lenga. Y a dé fasón dé deurre qu’i son encrouayable. Deurre « ou caro dé la pertse » comme te lo dit én italièn ? l’è difisillo. Y a dé espréchón qu’i son mai én patoué. Ecrio co én italièn. N’i jamì écreut én fransè. Y è pa dedeun lé min raich. Ecrio de texte de tsansón de pi todzor. N’i écrì pe d’an na sopatà dé bague qué aprì n’i to campà ou fornet perqué n’i todzor avù crenta dé fare lire. Ecrire dé tsansón l’ou deurre tiré foura sen qué t’a dedeun, ché beutté tchica nu. Lamo pa prédzì de mè. Dedeun lé min-e tsansón y a bièn sovèn l’amour dedeun lé chin sen meulle fasón d’itre : l’amour pé lo terrouar, l’amour pé caqueun, l’amour pé la lenga é pi y a co lo cotì sochal qu’y è bièn euntéressàn.

avò lo téatro La Véyà. Y éro parì crentouza qué tsantavo dérì én ridó, n’èi jamì sorquià foura. Sortichavo mai can mè criavon pé no prézenté. Lo fé d’itre crentouza m’a copà tchica lé tsambe. Belle orra. Mimo se eun lèi crèi pa, sèi crentouza. Vigno rossa comèn én pavout.

Y a capita-me dé tradouire, dé beutté dé tsansón én patoué perqué lanmavo la tsansón, lanmavo lo texte é mè sembiae djeust de lé tradouire dedeun la lenga qué y è pieu protso a mè. “Tot i tsandze”, Todo cambia, y è eunna dé selle tsansón qué n’i voulù tradouire, sensa traì, seurtoù.

Lo janre de pebleuque qué veun m’acouté? N’a quécca dé tot. Can vou fare dé conser te pou capité chu qu’i vignon todzor, qué lanmon té écouté, lanmon sen qué te fé. Embraso na grousa partia dé dzen qu’i van quécca di dzoveunno qu’i son euntéressà a la quelteurra, qué son intéressà a la mezeucca, tanque i vièi..quécca dé tot.

Orra comèn orra n’i pamì tan l’occajón dé tsantì. Séi eun tren a fare d’atro. Mè veun eun devàn ognétàn d’écrie caque bocón é adón beutto dé beillè quécca pertot, dedeun lé terèn, eun dzor ou l’atro chortiràn pi foura quieut é magara y arreuvo pi a fare én atro CD. Pératro eun y è dza prest, ma n’i panco eumprima-lo.

 n’i avù l’occajón can y ave “La rencontre des peuples minoritaires” : n’éi tsantà avò dé corse, dé brétón, n’éi tsantà protso inque avò Valeria Tron qué y è na patouazanta piémontéza, can y ave eun Val d’Ousta l’occajón dé fare dé bague pi euntéressante dé sen qué son in tren a fare pé lo momàn. Mè lo fou pa comme proféchón: séi contenta can lo fout, ma mè tsanco pa lé pèi sé lo fou pa.